Verwarring alom gisteravond in de raadzaal van Amersfoort. Er stond een debat op de agenda voor de aanpak van een kerntakendiscussie, waarbij (ook) de stad zou worden betrokken.
Een half uur voor aanvang ontving de gemeenteraad echter een ‘collegebericht’, waarin B&W meedeelde daar nu niet voor in te zijn. De gemeente staat onder curatele van de provincie en binnen twee maanden moet er voor een slordige € 19 miljoen aan structurele bezuinigingen gevonden worden. Dat verhoudt zich niet met rondetafelgesprekken, Gzoveel-bijeenkomsten of andere vormen van burgerparticipatie, aldus het College. Laat staan met het opzetten van een tent in de Liendert, zoals de SP schamper voorstelde.

De meeste fracties waren vooral boos over de volgorde der dingen en het te elfder ure aankondigen ervan. Sommige vonden dat discussiëren over kerntaken én over bezuinigingen prima samen konden gaan, andere wisten eigenlijk niet meer precies wat een kerntakendiscussie dan wel inhoudt.

Op de tribune gezeten bedacht ik dat zich hier een merkwaardige figuur binnen de representatieve democratie aandiende.
Nog geen jaar geleden waren er gemeenteraadsverkiezingen. Inwoners van de stad konden tenminste hun voorkeur aangeven voor een bepaald beleid. Ook voor een financiële koers in de stad, als ze er al aan toekwamen om de opvattingen daarover tot zich te nemen en te bevatten.
Kort daarop kwam er een coalitieakkoord, doordrenkt van het water dat de verschillende partijen al bij de wijn hadden gedaan. En sindsdien regende het zo hard van de bezuinigingen, dat de kaasschaaf inmiddels terzijde is gelegd. De botte bijl moet acuut worden ingezet en de vraag is nu aan welke wortel van welke boom.

Op dat punt aangekomen vraag je je toch echt af met welke legitimiteit een gekozen gezelschap van 39 mensen gaat vaststellen waar zoveel miljoenen moeten worden weggehaald. Er is geen verkiezingsprogramma dat hierin voorzag en geen burger die hierover ook maar iets heeft uitgesproken. Wat is dan het draagvlak, het mandaat waarover de volksvertegenwoordigers denken te beschikken? “Knopen doorhakken moeten we als raad echt zelf doen”, stelde één van de raadsleden tijdens de licht chaotische beraadslagingen stoer. Dat mag waar zijn, – nog wel… – maar hoe democratisch is dat nog als je in korte tijd rigoureuze maatregelen wilt nemen die het voorzieningenniveau in de stad direct zullen raken? En waarover je je kiezers niks gevraagd hebt?

Bijzondere omstandigheden vragen om een bijzondere aanpak. Is het niet hoog tijd om de inwoners van de stad te vragen de politiek (tussentijds) richting te geven?
Van buiten de raad kwam gisteravond al de wijsheid dat je een bezuinigingsdiscussie niet via meespraak van bij elkaar gelote inwoners kunt organiseren. Er moet dus iets anders gebeuren.
Laten we goed nadenken hoe je dan wel de ‘wisdom of the crowds’ kunt mobiliseren: de kennis & kunde die in de stad aanwezig is om slimme ideeën uit te werken en goede keuzes mét draagvlak te maken.

Werk aan de winkel dus. Om te beginnen bij alle fracties zelf: ik hoop dat ze de komende weken hun volksvertegenwoordigende rol met verve oppakken!

Auteur: Ben Nitrauw
Overgenomen van www.in-gesprek.nl