Kees Quaadgras over Kerntaken; Graag een inhoudelijke beoordeling

Vanwege een te dunne portemonnee moet de gemeente Amersfoort zich beraden op haar kerntaken. Een goede gelegenheid om in grote lijnen te bedenken wat die kerntaken zijn, vooral ook om te voorkomen dat er – zoals vaak gebeurt – meer wordt gekeken naar wat iets kost dan naar het belang er van.

Een voorbeeld van dat laatste is het opheffen van ouderencentrum De Drietand, een jaar of twee geleden. Daar kwamen wekelijks negenhonderd mensen over de vloer. Dat maakte het een belangrijke voorziening, maar het toenmalige college vond anderhalve ton bezuinigen belangrijker.

Het beraden gebeurt in eerste instantie door ambtenaren en wethouders, waarna de met de eigen achterban voorgekookte voorstellen nog door de gemeenteraad moeten worden goedgekeurd. Sommige dingen zijn lastig te verkopen, maar met wat kreten – ‘de kracht van de stad’ – en enig handjeklap kom je een heel eind. Zelfs tot opheffing van een veelbezocht ouderencentrum. En dat met een christelijke en een socialistische partij in het college.

Gemeenten zijn ooit ontstaan omdat dat in het belang van mensen was. Met een groep stond je sterker tegenover de boze buitenwereld. Maar dieven en moordenaars trokken ook naar de stad. Dus werden de schout en zijn rakkers, de toenmalige politie, ingevoerd. Er kwamen notabelen en een burgemeester die meer te zeggen kregen dan gewone burgers. En uiteindelijk kwamen er politici en politieke partijen.

Die politici zijn wel een beetje de baas in de stad. Zij nemen immers de beslissingen. Dat legt een zware verantwoordelijkheid op hun schouders, maar sommigen lijken zich daar niet zo van bewust.  Die vinden het leuker een beetje de baas te spelen.

Om tot de kerntaken te komen zijn er twee kernvragen: van wie is de stad? Voor wie is de stad? Het antwoord daar op is niet zo moeilijk: van en voor de inwoners, de burgers. Dat zal niemand betwisten.

Daar horen ook de planten en dieren bij. Dit is misschien minder voor de hand liggend, maar er valt niet aan te ontkomen: ze zijn er nu eenmaal, en sterker: ze zijn onmisbaar. Zij zorgen immers mede voor zuurstof, voor het wegvangen van fijnstof, voor koele schaduw op hete dagen, en voor een aantrekkelijke en rust gevende omgeving.

De conclusie is dat plannen en besluiten van belang moeten zijn voor de inwoners. Dat is soms lastig te bepalen. Bovendien is wat voor de een gunstig is juist ongunstig voor anderen. Wat echter heel belangrijk is is dat besluiten in eerste instantie moeten worden genomen op inhoudelijke gronden. Kijken naar wat het kost en oplevert is van ondergeschikt belang.

Omstreden zaken die bovendien tientallen miljoenen euro’s kosten, een westtangent bijvoorbeeld, of een nieuw stadhuis (gelukkig van de baan): dat doe je pas als er weer meer dan genoeg geld is. Tot die tijd richt je je op de directe belangen van de inwoners, en dan vooral van hen die minder goed voor zich zelf kunnen zorgen. De eerste levensbehoeften. Veiligheid. Goede zorg voor wie dit nodig heeft. Een kwestie van beschaving.

En misschien hoort daar ook wel een ouderencentrum bij. Want zorg is niet alleen fysiek. Geestelijke zorg is ook van belang. En een plek om zo nu en dan anderen te ontmoeten. Voor het broodnodige sociale verkeer. En voor de gezelligheid. Probeer je maar eens in te denken wat het is nooit meer iemand te spreken.

Wat zou er gebeuren zonder dat sociale verkeer? Ik vrees dat we dan al op korte termijn steeds vaker worden geconfronteerd met krantenkoppen als ‘Man ligt drie maanden dood in woning’.

Nog één ding. Wethouders en raadsleden die de wijsheid in pacht en/of overal verstand van hebben bestaan niet. Conclusie: schakel eerder en vaker deskundigen in. Dat kunnen ook bewoners zijn. Dan heb je een grotere kans op een stad waar het prettig leven is en waar er minder fout gaat.

Kees Quaadgras