Wensdenken
Publicist Jos van der Lans schrijft in zijn column in Sociale vraagstukken.nl : “Een van de grootste problemen van de decentralisaties is dat ze een stevige impuls hebben gegeven tot een virusachtige vorm van wensdenken. Kort en goed komt dat neer op de gedachte dat we de gevolgen van de decentralisaties en de bezuinigingen kunnen trotseren als mensen minder een beroep doen op voorzieningen en meer gebruik maken van de mogelijkheden en krachten die in hun omgeving of – algemener – in de samenleving liggen opgesloten”.
Het doet mij denken aan de introductie van het VMBO die destijds in het kader van de onderwijsvernieuwing met veel trots door Den Haag werd aangekondigd. Wat daarbij opviel was dat er vanuit de hoek van ervaren docenten in het Voortgezet Onderwijs, al snel alarmerende reacties kwamen, waarbij de angst voor kwaliteitsverlies en dreigende organisatorische chaos voorop stonden.
Het was het zoveelste voorbeeld van ambtelijk wensdenken contra een weerbarstige praktijk, waarbij er niet of nauwelijks werd geluisterd naar de mensen op de werkvloer.
Mega operatie
Bij de huidige mega operatie van de transities in het sociaal domein is het echter nu opvallend stil in de hoek van de betrokken instellingen. Bij hen is een wonderlijke combinatie te zien van overlevingsdrift en vernieuwingsdrang. Maar of die goed samengaan?
Het zijn nu eerder De Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Ombudsman, het Centraal Planbureau, de Raad voor Openbaar Bestuur, de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, het College voor de Rechten van de Mens, de Raad voor de financiële verhoudingen die forse kritiek hebben op de voorgenomen decentralisaties in het sociale domein.
In de haast om noodzakelijke bezuinigingen door te voeren en de toenemende versnippering in het domein van participatie en zorg+welzijn een halt toe te roepen, dreigt opnieuw chaos. Daar dreigen de meest marginale groepen de dupe van te worden.
Alarmerende berichten
De komende maanden kunnen we in toenemende mate alarmerende persberichten verwachten, zoals deze:
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3681050/2014/06/30/Praktijkscholen-kwetsbare-groep-valt-over-de-rand.dhtml
Burgerinitiatieven
Veel hoop is gevestigd op burgerinitiatieven (BI’s). Immers daar waar professionele zorg niet meer betaalbaar of ‘geïndiceerd’ is , zal de burger moeten bijspringen.
Maar juist op het gebied van Zorg en Welzijn zijn aansprekende BI’s nog maar op de vingers van twee handen te tellen, zie deze tekst.
Bedenkingen
Daar komt dan nog een tweede beperking bij. Veel BI’s ontstaan binnen de leef- en werkwereld van de maatschappelijke middenlagen. Daar bevindt zich het kader dat getraind is om gecompliceerde en bureaucratische situaties het hoofd te bieden. De vraag die daarbij gesteld moet worden is of daardoor de afstand tussen kansarm en kansrijk niet eerder wordt vergroot dan verkleind.
Al met al geen literatuurtips om gelukkig van te worden. Gelukkig hebben we het Nederlands elftal nog!